1) عوامل خسارت‌زای درختان پسته

درخت پسته اهلی یا معمولی با نام علمی vera Pistacia و نام لاتینpistachio و نام پارسی پیستاکا، درختچه‌ای دو پایه کوچک است که زیستگاه اصلی آن در آسیای میانه و خاورمیانه می‌باشد. این گیاه از راسته افراسانان خانواده گیاهی تیره سماق یا تیره بادام هندیو جنس پسته محسوب می‌شود. این گیاه در کشورهای ترکمنستان، ایران، غرب افغانستان و سوریه نیز رشد می‌کند. پسته گیاهی دوپایه می‌باشد و برای تولید میوه باید درخت نر و ماده در نزدیکی هم کاشته شوند در غیر این صورت میوه‌های تشکیل شده بدون بذر (مغز) بوده و ریزش خواهند کرد.

پسته اهلی گیاهی نیمه گرمسیری بوده و گل‌های آن از نوع ساده و تک جنسه ناقص بوده که فاقد گلبرگ می‌باشد. از نظرگیاه شناسی میوه پسته در ردیف میوه‌های شفت طبقه‌بندی می‌شود. میوه‌های شفت متشکل از سه بخش لایه برون بر خارجی، لایه میان بر گوشتی و لایه درون برسخت هستند که لایه درون بر مغز را می‌پوشاند. تفاوت میوه‌های شفت در بخش خوراکی آنها است. در پسته و بادام، هسته (مغز) به صورت خوراکی است در حالی که سایر میوه‌جات شفت مانند زردآلو، هلو، هسته سخت بوده و میان برگوشتی بخش خوراکی میوه می‌باشد.

نیاز سرمایی درخت پسته بین 700 الی 1000 ساعت با دمای 0 تا 7 درجه سانتیگراد است ولی نیاز سرمایی ارقام پسته کمی با هم متفاوت است. برای رقم کله قوچی 1200 ساعت با دمای کمتر از 7 درجه سانتیگراد لازم بوده و برای رقم اکبری تا 1000 ساعت زیر 7 درجه سانتیگراد مناسب است و عدم تامین سرمای مورد نیاز موجب تأخیر در گل‌دهی، گل‌دهی نامنظم، کاهش تعداد برگ‌چه‌های برگ و تولید برگ‌های غیر طبیعی می‌شود.

 

2) شب پره چوب‌خوار پسته:

 این آفت در اکثر مناطق پسته خیز کشور وجود دارد. شب پره چوبخوار پسته تا قبل از سال 1350 خسارت زیادی در باغ‌های پسته ایران نداشته است ولی کاربرد بی‌رویه مواد شیمیایی در باغ‌های پسته به خصوص از اواخر زمستان تا اوایل بهار در طول سال‌های 1350 تا 1360 باعث از بین رفتن دشمنان طبیعی این آفت شده و در حال حاضر به عنوان یکی از آفات درجه اول پسته کشور مطرح است. شب پره چوب‌خوار پسته بیشتر به چوب این درخت، خسارت وارد می‌کند. آفت از پسته‌کاری‌های استان کرمان، فارس، دامغان، یزد، قزوین، خراسان، سیستان و بلوچستان و دیگر نقاط کشور گزارش شده است.

1_2) شکل شناسی

حشره کامل: عرض حشرات کامل نر و ماده با بال‌های باز 11-13 میلی‌متر، رنگ بال‌هایی جلویی آن خاکستری متمایل به سیاه و بال‌های عقبی زرد روشن بوده و دارای یک لکه زرد درشت در قاعده و در محل پیوستگی بال به بدن، و یک لکه زردکوچکتر در کناره می‌باشد. بال‌های عقبی خنجری شکل بوده و دارای ریشک‌هایی در کناره هستند و در راس بال‌ها فلس‌های تیره دیده می‌شود. در حشرات ماده شکم حجیم و زرد رنگ است. در حالی که شکم در حشرات نر باریک و خاکستری است.

تخم: به رنگ کرم و قایقی شکل بوده و در روی سطوح تخم خطوط موازی دیده می‌شود.

لارو: به رنگ سفید و در زمان خروج از تخم تا سن سوم بسیار ریز هستند، رنگ بدن در سن چهارم، خاکستری مایل به سیاه و جفت پای سینه‌ای و 1 جفت پای شکمی دارند. لارو سنین اول تا سوم در داخل چوب تغذیه می‌کنند. لاروها در سنین آخر یعنی سن چهارم از داخل چوب درختان خارج شده و محل مناسبی را برای شفیره شدن پیدا می‌کنند.

شفیره: پیله‌ها کشیده و حدود 5/6 میلی متر طول و عرض پیله در طرفین سر شفیره زیاد و تدریجاً به طرف انتهای بدن کمتر می‌شود. بین شفیره داخل پیله و پوست درخت لایه نازکی از تارهای ابریشمی وجود دارد. شفیره زرد رنگ و در قسمت جلو بدن شفیره زایده منقار مانندی قرار دارد که در سوراخ کردن پیله‌ها و خروج از آن نقش دارد در انتهای شکم شفیره شش عدد زائده خار مانند وجود دارد که این خارها نیز سبب آسانی در بیرون آمدن حشرات کامل می‌شوند.

2_2) خسارت

لاروهای آفت با ایجاد تونل لارو حدود 10 ماه از محتویات سرشاخه‌های یک و دوساله پسته تغذیه می‌کنند. تغذیه لاروی در داخل سرشاخه‌ها موجب خسارت شدید به خوشه‌های میوه، کاهش استحکام سرشاخه‌ها و ازبین رفتن آنها می‌شود.

نوع دیگر خسارت روی خوشه میوه‌ها است که لاروهای وارد خوشه‌های درخت پسته شده و به شکل کمانه در داخل آن یک دور می‌زنند. این عمل باعث آلودگی و خشک شدن میوه‌های نارس می‌شود، پس از آن لاروهای وارد چوب خوشه می‌شوند.

3_2) مبارزه:

مقاومت ارقام: بررسی ارقام نشان میدهد که رقم ایتالیایی ریز بیشترین آلودگی و رقم لک سی ریزی کمترین آلودگی را در باغات رفسنجان داشته است. همچنین رقم‌های شستی و خنجری دامغان در مقایسه بیشترین و کمترین آلودگی را نشان داده اند. آلودگی چهار رقم تجاری اوحدی، احمدآقایی، کله قوچی و اکبری یکسان بودهاند. در کرمان بیشترین آلودگی مربوط به رقم کریم آبادی و کمترین آلودگی روی رقم هراتی مشاهده شده است.

مبارزه شیمیایی:

لوفنورون EC 5% 5/1 لیتر در هزار لیتر آب محلول پاشی می‌کنند.

هگزافلومرون EC 10% 1 لیتر هزار لیتر آب به همراه 5/0 درصد روغن محلول پاشی می‌کنند.

 

3) شب پره میوه خوار پسته:

در اکثر مناطق پسته خیز ایران وجود دارد و از دانه پسته به خصوص درختان مسن تر تغذیه می‌کند. در باغ‌های مسن، به علت وجود پناهگاه زمستانی برای لاروهای زمستان گذران آفت که در شکاف تنه درختان و زیر پوست تنه زندگی می‌کنند، تراکم جمعیت بیشتر است. البته در باغ‌های جوان نیز خسارت آفت گزارش شده است. آفت از مناطق کشت پسته در دامغان، کرمان، رفسنجان و خراسان گزارش شده است.

1_3) شکل شناسی

حشره کامل: حشره کامل، شب پرهای با بال هایی باز به عرض 9/5 الی 11 میلی متر است. بال‌های جلویی خاکستری روشن با خال‌های کوچک سیاه رنگ است که در قاعده هر یک از بال‌های جلویی لکه سیاه رنگی دیده می‌شود.

تخم: به رنگ سفید و به اندازه 5/0 تا 8/0 میلی‌متر است.

لارو: به رنگ زرد با نوارهای عرضی قرمز رنگ است که در سنین بالا ، نوارها سبز کم‌رنگ می‌شوند و طول آن‌ها حداکثر به 12 میلی متر می‌رسد.

شفیره: به رنگ قهوه‌ای با طول 8 میلی‌متر است که داخل پیله نازکی تشکیل می‌شود. شفیره فاقد کرک و مو است.

2_3) خسارت

لاروهای نسل اول آفت پس از وارد شدن به میوه از مغز آن تغذیه کرده و میوه‌های آفت زده ابتدا قهوه‌ای رنگ می‌شوند و سپس خشک شده می‌ریزند. لاروها پس از خوردن محتویات میوه آن را سوراخ کرده و خارج و سپس وارد میوه دیگر می‌شوند در واقع خسارت نسل اول آفت شدیدتر از خسارت نسل دوم آن است.

3_3) روشهای پایش و ردیابی

حداکثر ظهور حشرات بالغ مصادف با ارزنی شدن میوههای پسته صورت گرفته که این زمان برای مبارزه شیمیایی توصیه می‌شود. آفت بیشتر در باغات مسن مشاهده می‌شود و در باغات جوان کمتر خسارت وارد می‌کند. بررسی پوستک‌های درختان در اسفند ماه برای مشاهده لارو درحال زمستان‌گذرانی آفت نیز توصیه می‌شود.

4_3) مبارزه شیمیایی:

برای مبارزه شیمیایی با این آفت تعیین زمان دقیق عملیات اهمیت دارد. زمان مبارزه علیه شب پره میوه خوار پسته در باغهایی که سابقه آلودگی دارند هنگامی است که تقریبأ دو سوم گلها به میوه تبدیل شده باشد.

سم‌پاشی همزمان با تفریخ حداکثر تخم‌ها و ظهور لارو سن اول هم‌زمان با تشکیل میوه‌های پسته توصیه می‌شود. زمان مناسب سمپاشی زمان ارزنی شدن میوه‌ها بوده و این سمپاشی پس از دو هفته بایستی تکرار شود.

اکسی دیمتون متیل EC 25% 5/1 لیتر در هزار لیتر آب محلول پاشی می‌کنند.

 

4) شب پره برگخوار پسته:

 شب پره برگ‌خوار بنه که به نام رائو نیز شناخته می‌شود یکی ازآفات مهم و قدیمی باغهای پسته

در ایران محسوب می‌گردد.

4-1) شکل شناسی

حشره کامل: پروانهای با بال سفید صدفی یکدست بوده و روی بالهای جلوئی لکه‌های سیاه رنگی که موازی با حاشیه خارجی بال وجود دارد. در انتهای شکم یک دسته موی سفید مایل به زرد دیده می‌شود.

تخم: براق و کروی شکل بوده که در دو طرف آن ها، فرو رفتگی دیده می‌شود. رنگ تخم‌ها در ابتدا سبز مایل به زرد است که رفته رفته نقاط قرمز رنگی در روی آن به وجود می‌آید و در نهایت و قبل از تفریخ قهوه‌ای می‌شود.

لارو: به طول 22 تا 24 میلی متر، به رنگ سبز تیره مایل به قهوه‌ای است. روی هر حلقه ی بدن لاروها8 عدد زگیل در قسمت‌های جانبی و پشتی دیده می‌شود که این زگیل‌ها با موهای سیاه و سفید پوشیده می‌شود. در قسمت پشتی بدن لارو نوار سفید مایل به کرم قابل مشاهده است.

شفیره: به رنگ زرد و قهوهای مایل به سیاه است. سطح بدن شفیره مانند لارو دارای زگیل است. شفیره‌ها به کمک رشته‌های تار به سطح برگ میزبان می‌چسبند. سطح شفیره را نیز پوششی نازک از این تارها پوشانده است.

2_4) خسارت

بیشترین خسارت این آفت در دوران لارو رخ می‌دهد. لارو تازه تفریخ شده از پارانشیم برگ تغذیه و رشد می‌کند که در این صورت به سایر برگها و شاخه‌ها مهاجرت می‌نماید. لارو سنین اول تا سوم از پارانشیم برگ تغذیه و فقط اپیدرم رویی و رگبرگ‌ها را باقی می‌گذارد که این امر منجر به توری شدن برگها، قهوهای شدن و ریزش آنها می‌شود. لاروهای بزرگتر به جز رگبرگ، تمام سطح برگ را می‌خورند. درختان آلوده میوهای تولید نمی‌کنند و در صورت تولید میوه، میوه تولید شده فاقد مغز است.

4-3) مبارزه شیمیایی:

فوزالون EC 35% دو در هزار لیتر زمانی که لاروها روی برگ‌های درخت مشاهده گردد.

 

5) شب پره پوست‌خوار یا کرم پوست خوار پسته

 این آفت طی سال‌های اخیر به صورت طغیانی خسارت شدیدی به محصول پسته وارد نموده است. آفت از استان‌های اصفهان، کرمان، فارس، خراسان، یزد و سیستان و بلوچستان روی پسته گزارش شده است.

لارو: لارو سن یک سفید شیری رنگ و لاروهای سنین بعدی سبز و نارنجی هستند. طول لارو در حداکثر رشد 20-23 میلی‌متر است.

1_5) خسارت

لاروهای این آفت داخل خوشه پسته با تغذیه از پوست میوه‌های پسته در همه مراحل رشدی میوه خسارت می‌زند.لاروهای در نسل اول از میوه‌های تازه تشکیل شده تغذیه و موجب خشکیدگی و ریزش میوه‌ها میشوند. لاروهای نسل بعدی آفت از پوست سبز رویی میوه تغذیه و در نتیجه میوه‌ها بدون پوست شده و مغز آنها کامل نمی‌گردد. این میوه‌ها در نهایت خشک و ریزش می‌کنند. لاروها ضمن تغذیه دانه‌ها و با تارهای ابریشمی به هم وصل می‌کند.

به لحاظ فعالیت آفت کراش در خوشه پسته، ضرورت دارد خوشه‌های آلوده به طور کامل به محلول سمی آغشته گردند.

فوزالن EC 35% 2 در هزار لیتر آب محلول پاشی می‌کنند.

 

6) سوسک سرشاخه خوار پسته

این آفت در باغهای پسته سراسر کشور وجود دارد. این سوسک به طور عمده از آفات ثانویه محسوب شده و در نتیجه ضعف و یا پس از خشک شدن درختان میزبان به آنها حمله می‌نماید. این آفت در صورت عدم کنترل به موقع قادر به ایجاد خسارت شدیدی در باغ‌های پسته می‌باشد. آفت در دنیا روی سایر میزبان‌ها از جمله زیتون، زبان گنجشک و کاج نیز گزارش شده اما در ایران تنها از پسته گزارش شده است.

1_6) شکل شناسی

حشرات کامل: به طول3 میلی متر با بدنی خرمایی رنگ است. دولکه خرمایی تیره روی بال پوش‌های آن دیده شده ودر روی بدن این حشره موهایی ظریف وجود دارد.

تخم‌ها: سفید، بیضی و شفاف است.

لارو: شیری رنگ ، کرمی شکل و بدون پا هستند.

2_6) خسارت

حشرات کامل آفت جوانه‌های تازه تشکیل شده را می‌خورند و با ایجاد سوراخ به سمت زیر محل جوانه رفته و دالان کوتاهی در چوب ایجاد می‌کنند در نتیجه این جوانه‌ها که باید سال بعد به شاخه و میوه تبدیل شوند، از بین می‌روند. دالان ایجاد شده توسط حشرات کامل در حدود 1 سانتی متر و توخالی می‌باشد. لاروها این آفت نیز زیر پوست شاخه‌های خشک شده درختان پسته زندگی و همراه با تغذیه خود دالان ایجاد می‌نمایند. بیشترین خسارت این آفات در طول فصول بهار و تابستان و مربوط به تغذیه آفت بالغ از جوانه‌های پسته است.

3_6) مبارزه شیمیایی:

فنیتروتیوون EC 50% در 5/1 در هزار لیتر آب محلول پاشی می‌کنند.

تیاکلوپرید OD 50% در 75/0 در هزار 2 در هزار لیتر روغن ولک محلول پاشی می‌کنند.

  

7) سوسک ریشه پسته:

سوسک ریشه پسته یکی از عوامل مهم خشک شدن و نابودی درختان پسته در مناطق پسته کاری می‌باشد ومعمولا درختانی که از نظر اقدامات زراعی به خصوص آبیاری در مضیقه قرار بگیرند بیشتر در معرض حمله سوسک ریشه پسته واقع می‌شوند.

1_7) شکل شناسی

حشرات کامل: سوسک درشتی با طول بدن 35 الی 40 میلی متر است. رنگ بدن این حشرات سیاه رنگ مات بوده و با پوششی از پولکهای ظریف سفید رنگ همراه است. سر حشره به سمت پایین خمیده و دارای دو چشم بیضی شکل و کشیده بوده و قفسه سینه در سطح جلو عریض و به طرف عقب باریک می‌شود، سطح قفسه سینه پوشیده از نقشهای برجسته به رنگ سیاه مات است. روی بال‌پوشهای این سوسک، نقاط سفید رنگی به صورت نامنظم و پراکنده وجود دارد.

تخم: بیضی شکل و به رنگ سفید شیری است.

لارو: خیلی کشیده تسبیحی شکل و کم مو و تقریباً شبیه دسته هاون می‌باشد. رنگ آن سفید مایل به زرد و لارو درحداکثر رشد 110 تا 140 میلی‌متر طول دارند سر لاروها کوچک، سیاه رنگ و در سینه اول فرورفته می‌باشد ولی سینه اول بسیار پهن نر از سر بوده و دارای دو شیار و در سطح شکمی دارای یک شیار می‌باشد. شیارهای سطح پشتی در جلو به هم متصل شده و تشکیل شکلی شبیه عدد 8 را می‌دهند.

 2_7) نحوه خسارت

حشرات کامل از جوانه ها، برگ‌های جوان و گاهی از دمبرگ‌های پسته و هم چنین از برگ درختان کاج و سرو تغذیه می‌نماید. تغذیه لاروها بیشتر از لایه زاینده و بافت پوست است و از استوانه مرکزی فقط لایه نازکی مورد تغذیه قرارمی‌گیرد. در محل استقرار این لاروها ، مواد نارنجی از فضوالت لاروها، بقایای نسوخ گیاه و ترشحات ریشه به چشم می‌خورد. در اثر تغدیه لاروها جریان شیره نباتی قطع می‌شود، این امر منجر به کاهش رشد شاخه‌ها و باردهی درخت می‌شود. پوست قسمت‌های مورد حمله لاروها اگرچه ظاهر طبیعی خود را تا حدودی حفظ می‌کند ولی عملا ‌بافت‌های سطحی مرده بوده و با فشار مختصری متالشی می‌شوند. لاروها یکی دیگر از عوامل مهم در پدید آمدن بیماری قارچی گموز هستند.

3_7) مبارزه شیمیایی:

با توجه به دوره خروج طولانی مدت حشرات کامل مبارزه شیمیائی نتیجه مناسب و مطلوبی ندارد.

 

8) سر خورطومی پسته

شکل شناسی

حشره کامل: سوسک قهوهای مایل به خاکستری، حدود 1/1 تا 2 میلی متر طول داشته و روی بالاپوش خطوط موازی وجود دارد. انتهای بالاپوش دارای موهای کوتاه بوده که در سمت داخل قرار گرفته اند. چشم‌ها برآمده، قسمت جلوی پیشانی دارای فرورفتگی، شاخک‌ها زانویی و یازده بندی که سه بند انتهایی قطور بوده و در شیاری در دو طرف سر قرار دارند. قاعده ران، تمام ساق و قاعده پنجه قهوه‌ای روشن، دسته‌های مو در ردیف‌های باریک در اطراف بندهای پنجه وجود دارند.

تخم: بیضی شکل و کشیده و به طول 8/0 میلی متر، ابتدا شیری رنگ بوده و به تدریج سیاه رنگ می‌شود.

لارو: سفید رنگ، بدون پا، با ابتدا و انتهایی نازکتر از میانه بدن و به طول یک میلی متر می‌باشد.

1_8) خسارت

همراه با بارندگی بهاره جمعیت آفت افزایش یافته و حشرات بالغ از بافت سبز جوانه‌ها، گل و گلچه تغذیه می‌کنند.

مهمترین مرحله خسارت‌زای آفت حشرات کامل هستند که از جوانه‌های رویشی و زایشی تغذیه می‌کنند.

مبارزه شیمیایی: برای این آفت تاکنون ترکیب شیمیایی ثبت نگردیده است.

 

9) زنبور مغزخوار سیاه

زنبور سیاه مغزخوار پسته جز آفات مهم و کلیدی پسته به شمار می‌رود این آفت در بهار و به محض اینکه دما افرایش پیدا کند، ظاهر و شروع به سوراخ کردن روی تنه می‌کنند و حشرات ماده دانه‌های خام پسته را برای تخم‌گذاری انتخاب می‌کنند. آفت اولین بار در ایران توسط دواچی در سال 1328 گزارش شده و در حال حاضر در اکثر مناطق پسته کاری‌های ایران وجود دارد.

 1_9) شکل شناسی

حشره بالغ: زنبور ماده با بدنی به طول 4 تا 5/4 میلی متر، به رنگ قهوهای مایل به قرمز است. سر، پروپودئوم و سپرچه این حشره سیاه رنگ بوده و قفسه سینه و شکم دارای لکه‌های سـیاه، قسمتی از شاخک‌ها، پاها و رگبال زرد رنگ است. سر به سمت پایین خمیده است. چشم‌های مرکب قرمز رنگ و دارای سه عدد چشم ساده، شاخک 10 بندی، بند سوم شاخک که رینگ نامیده می‌شود دو بخشی است آرواره بالا دارای دو دندانه، پرونوتوم دارای دو لکه دایرهای شکل تیره در قسمت جلویی است. حشره بالغ نر کوچکتر از حشره ماده و به طول 4 میلی متر با بدنی سیاه و پاهای زرد رنگ می‌باشد. رنـگ شـاخک سـیاه و در انتها باریک می‌شوند.

تخم: بیضی شکل، سفید رنگ و کشیده و در انتها دارای رشته باریکی است.

لارو: سفید، کرمی شکل و فاقد پا، قوسی شکل و حداکثر 1 تا 8 میلی متر طول و دارای 13حلقه است که در دو انتها باریک می‌شود.

شفیره: شبیه حشره کامل می‌باشد که به وسیله لایه شفافی پوشیده شده است. رنگ شفیره در ابتدا سفید براق بوده که به تدریج به رنـگ قهـوه‌ای مایـل بـه قرمـز درمـی‌آیـد.

2_9) خسارت

لاو آفت ابتدا پوسته بذر را سوراخ کرده و از لپه‌ها تغذیه نموده و سپس از پوسته بذر و قسمتهای مختلف آن تغذیه می‌کند. با کامل شدن رشد مغز و رسیدن میوه‌های پسته، رشد لاروها نیز کامل می‌شود و در اواخر زمستان دوباره شـروع بـه فعالیـت کـرده و باقیمانـده مغـز و پوسـته مغـز را کـاملا خورده و در نهایت به جز فضوالت چیزی ازمغز پسته باقی نمی‌ماند. میوه‌های مـورد حملـه چروک خورده و به تدریج خشک می‌شود و به علـت اسـتحکام دم میـوه از درخـت جـدا نشـده و موقـع برداشت و تکان دادن درخت روی درخت باقی می‌مانند.

• زنبور طلایی مغز خوار پسته:

شکل شناسی

حشره بالغ: زنبوری به طول3 – 5/5 میلی متر بوده و رنگ قسمت شکم آن زرد بوده ودارای چشم‌های مرکب قرمز رنگ با گونه‌های برجسته و شاخکهای 41 بندی است. تخم ریز تیره رنگ، بلند و خمیده که به خصوص قبل از جفت گیری متورم شده و از قسمت پشتی بر آمده است.

لارو: کرمی شکل، کمی خمیده، سفید مات و بدن آن از 13 بند تشکیل شده و حداکثر طول آن در رشد کامل لارو 6 میلی‌متر است.

شفیره: شیری رنگ، به طول 5-3 میلی متر است.

1_10) خسارت:

پسته‌های آلوده دارای پوسـت چروکیـده و تیـره رنگ بوده ولی پسته‌های پوک غیر آلوده پوستی صاف و روشن و بدون چروکیدگی دارند. الرو آفت از مغز تازه تشکیل شده دانه‌ها تغذیه نموده ولی آسیبی به پوسـته وارد نمی‌کند. خسارت آفت در این مرحله باعث لکه دار شدن و سیاه شدن و خشک شدن میوه پسته می‌گردد. نحوه و علایم خسارت آفت در نسل بهاره با نسل تابستانه تفاوت دارد. در نسل بهاره با توجه به بافت جوان میوه، پس از ایجاد سوراخ خروجی حشره کامل، این سوراخ روی پوست ترمیم می‌شود این در حالی است که سوراخ خروجی زنبورهای بالغ نسل تابستانه برآمدگی پیدا کرده و منظره ای شبیه دهانه کوه آتشفشان پیدا می‌کنند. لاروهای نسل بهاره حدود نیمـی از مغـز را خورده ولی لاروهای نسل تابستانه که زمستان را درون مغز سپری میکنند تمـامی مغـز را مورد تغذیـه قرار داده و تنها پوسته و فضولات آفت باقی می‌ماند، گذارند. جمعیـت زنبـور طالیی از زنبور سیاه کمتر است زیرا حشرات ماده زنبور طالیی در نسل تابستانه دیرتر ظاهر شده و چون در این موقع پوسـت اسـتخوانی میوه پسته سخت شده، زنبورها موفق به تخم ریزی درون آن نشده لذا تلف می‌شود و به همین دلیل میـزان خسـارت زنبور سیاه بیشتر از زنبورطالیی می‌باشد.

2_10) مبارزه:

مبارزه شیمیایی: با توجه به زیست شناسی این آفات، تخم گذاری آفت داخل میوه و تغذیه و زندگی لارو و حتی شفیره درون مغز پسته و زیر پوسته آن مبـارزه شیمیایی علیه این آفات امکان‌پذیر نیست. اما اگر مبـارزه شیمیایی علیه آفات دیگر پسته در زمان مناسب صورت گیرد می‌تواند روی حشرات کامل این آفات نیز موثر باشد.

 

11) پسیل پسته ( پسیل معمولی) یا شیره خشک:

شکل شناسی

حشره بالغ: به رنگ زمینه سر و سینه نارنجی یا قرمز رنگ با لکه‌های قهوه‌ای روی سر و سینه، باله‌ای جلو و عقب غشایی، حشرات کامل از نظر ظاهری دارای دو فرم زمستانه بزرگتر و تیره‌تر و تابستانه کوچکتر و روشن‌تر است. فرم زمستانه به رنگ قهوه‌ای و خاکستری است و از شهریور ماه به تدریج درمیان حشرات کامل در باغ ظاهر میشوند. فرم تابستانه به رنگ کرم یا نارنجی کم‌رنگ است و از اواسط اردیبهشت ماه ظاهر شده و تا مهرماه دیده می‌شود.

 پوره: نارنجی (شبیه دانه خاکشیر)، سن آخر پورگی دارای باله‌ای اولیه و دارای لکه‌های سیاه رنگ است.

11-1) خسارت

با تغذیه پوره‌های پسیل از شیره گیاه و تولید عسلک، شاخه‌ها و برگ‌ها بد منظره شده و با از دست دادن شیره گیاهی، ضعف عمومی درخت، ریزش برگها، جوانهها، دانههای کوچک و پوک و بسته ماندن دهان میوه‌ها می‌شوند. بیشترین خسارت آفت در خرداد ماه است که باعث ریزش برگها، خوشه‌ها، جوانه‌ها و افزایش میزان پوکی می‌شود. خسارت در مرداد ماه، باعث افزایش میزان بسته ماندن میوه می‌شود و همزمان با شروع تشکیل مغز و یا پس از آن، خسارت آفت باعث اختلال در روند پرشدن مغز شده و در نتیجه خسارت جبران ناپذیری به عملکرد محصول پسته وارد می‌شود. گاهی خسارت آفت به حدی است که محصول 3 سال متوالی کم می‌شود. وجود تراکم جمعیت شدید پسیل معمولی پسته همزمان با شروع مغز بستن و یا پس از آن، موجب اختلال در روند پر شدن مغز پسته شده و در نتیجه، خسارت جبران ناپذیری به محصول پسته وارد می‌شود به طوری که گاهی محصول سه سال متوالی را متأثر می‌سازد.

ماترین SL 0/6 % 1- 5/1 هزار لیتر آب در طول فصل

استامی پراید SP 20% 25/0 گرم در هزار لیتر آب در طول فصل

ایمیداکلرو پراید SC 35% 4/0 در هزار لیتر آب تیر و مرداد

هگزافلومرون EC 10% 5/0 در هزار لیتر آب در طول فصل

 

منبع: سازمان حفظ نباتات