سم‌شناسی

    نفیس رویش پارسیان

    سم‌شناسی، دانش مطالعه سموم (مواد شیمیایی و فیزیکی) و پاسخهای ناسازگار سیستم‌های بیولوژیک به موادی است که به طرق مختلف در بدن، اعمال اثرات سوء می‌نمایند. این پاسخ‌ها می‌توانند به دنبال طیف وسیعی از تغییرات فیزیولوژیک، فارماکولوژیک، بیوشیمیایی و یا با ایجاد جراحات مستقیم سلولی در موجود زنده ایجاد شده و یک پاسخ کوچک مانند التهاب، اشک و یا پاسخ‌های جدی‌تری مانند آسیب‌های کبدی، کلیوی و یا حتی ناتوانی‌های دائمی، سرطان‌ها و ناقص الخلقه زایی‌ها را شامل شوند.

    انسان‌ها باهوش اما آسیب پذیرند. ما نیاز داریم برای بی‌شمار اتفاقات پیش بینی نشده‌ای که سلامتی و آسایش ما را به خطر می‌اندازند آماده شویم. سم‌شناسی به عنوان راهی برای درک، پیشگیری و درمان پیامد‌های بالقوه مضر بسیاری از موادی که در معرض آن‌ها قرار داریم به وجود آمده است.

    علم با مشاهده آغاز می‌شود. در گذشته‌های دور، مهارت‌های رصدی ما فراتر از حواس ما نبود با این وجود، در ارزیابی سمیت و ایمنی حتی در دوران پیش از تاریخ (یعنی قبل از ثبت مکتوب) انسان‌های اولیه به طور گسترده از آزمون و خطا برای کشف محیط خود استفاده می‌کردند.

    اولین اطلاعات سم‌شناسی مربوط به انسان‌های اولیه است به گونه‌ای که به منظور شکار، قتل و ترور از سم حیوانات و عصاره گیاهان استفاده می‌کردند. ابرس پاپیروس :(Ebers Papyrus) حدود ۱۵۵۰ سال پیش از میلاد، اطلاعاتی در مورد بعضی از سموم شناخته شده جمع‌آوری کرده بود این سموم شامل شوکران (سم کشنده یونانی‌ها)، ریشه تاج الملوک(سم نیزه چینی‌ها)، تریاک (که هم به عنوان سم و هم پادزهر استفاده می‌شد)، و بعضی از فلزات مانند سرب، مس و آنتیموان، می‌شدند. دسقیروطوس:(Dioscorides) پزشک یونانی در زمان امپراتوری روم اولین تلاش را برای دسته‌بندی سموم انجام داد که در آن به تشریح این سموم پرداخت. گر چه این تقسیم‌بندی تنها تا قرن ۱۶ به عنوان یک معیار به حساب می‌آمد اما هنوز هم آن را به عنوان یک ملاک خوب برای تقسیم‌بندی سموم می‌دانند. بقراط (حدود ۴۰۰ سال پیش از میلاد) بعضی از سموم و اصول سم‌شناسی را به منظور درمان بیماری‌ها مورد استفاده قرار داد. شاید شناخته شده‌ترین شخصی که از سموم به عنوان ماده‌ای برای به قتل رساندن افراد استفاده می‌کرد سقراط ( ۴۷۰–۳۹۹ قبل از میلاد) بود.

    پیش از رنسانس دست نوشته‌هایی از میموندیس شامل توضیحاتی از اثرات درمانی سموم بدست آمده از حشرات، مارها و سگ‌های وحشی بدست آمده‌است. بقراط پیش از میموندیس در مورد تأخیر در جذب مواد سمی ناشی از خوردن شیر، کره، و سر شیر صحبت کرده بود. در اوایل رنسانس مواد سمی به عنوان یک عنصر کلیدی وارد عرصه سیاست شدند. به گونه‌ای که از مواد سمی در مجامع سیاسی به منظور از بین بردن افراد با اهداف خاصی استفاده می‌شد. در این زمینه اطلاعاتی از فلوریدا و ونیز ایتالیا وجود دارد که استفاده از مواد سمی را در عرصه‌های سیاسی اثبات می‌کند.

    پاراسلوس (Paracelsus) یکی از افراد برجسته در تاریخ علم و پزشکی در دوران پس از رنسانس مردی به نام پاراسلوس(Paracelsus) (۱۴۹۳–۱۵۴۱) بود. جمله پاراسلوس در مورد مواد سمی پایه و اساس علم سم‌شناسی را بنا نهاد.

    اورفیلا - سم‌شناسی در طی قرن نوزدهم توسعه چشم‌گیری داشت. هموارسازی این رشد و توسعه را می‌توان ناشی از وقوع جنگ جهانی دوم دانست. در این دوران تولید داروها، حشره‌کش‌ها، مواد سمی جهش‌زا، الیاف مصنوعی و مواد شیمیایی صنعتی رو به افزایش نهاد. در واقع این دوران را می‌توان دوران آغاز توسعه سم‌شناسی دانست.

    رشته و حرفه سم‌شناسی در قرن گذشته به شدت رشد کرده است. امروزه انجمن‌های علمی، سازمان‌های حرفه ای و دولتی، کنفرانس‌ها،کتاب‌های درسی و برنامه‌های آموزشی بسیاری در زمینه سم‌شناسی وجود دارند. انجمن سم‌شناسی (SOT ) در سال 1961 به همت فردریک کولستون، ویلیام دیشمن، کنت دوبوآس، ویکتور دریل، هری هایز، هارولد هاج، پل لارسون، آرنولد لیمن و سی بوید شفر تشکیل شد. (هایز، 1986) در سال اول 108 عضو منشور بهSOT پیوستند اکنون هزاران عضو در این انجمن وجود دارند.

    با توجه به اینکه عوامل سمی به مرزهای ملی احترام نمی گذارند، مهم است که در صورت امکان به دنبال توافقات بین المللی برای کنترل آنها باشیم. در سطح جهانی، معاهداتی وجود داشته و خواهد داشت.

    تقابل بین آفت‌ها و انسان، گیاهان یا حیوانات سبب ایجاد مشکلات متعددی از جمله رقابت برای آب و غذا، آسیب به گیاهان، اموال یا حیوانات، انتشار بیماری‌ها و ایجاد مزاحمت برای انسان می‌گردد. آفتكش‌ها ترکیبات شیمیایی هستند که برای آسیب رساندن به آفت هدف طراحی شده اند و به طور آگاهانه در محیط استفاده می‌شوند تا با کمک آن‌ها بتوان حشرات، باکتری‌ها، علف‌های هرز، جوندگان و آفت‌های دیگر را کنترل نمود. آفتكش‌ها مواد شیمیایی هستند که برای کنترل آفت‌های مختلف از طریق ایجاد اثرات مخرب بر آن‌ها طراحی شده اند،

    آفت‌كش به صورت ماده شیمیایی نسبتا خالصی كه در كارخانه ساخته می‌شود، ماده تكنیكال( TC ) نام دارد. این ماده نسبتا خالص بوده و حاوی 90 تا 100 درصد ماده موثر است. در بیشتر موارد ماده موثر را نمی‌توان به شكل مستقیم علیه آفات بكار برد و باید عملیاتی روی آن انجام شود این عملیات آماده سازی را فرمولاسیون گویند.

    Nafis Rouyesh Parsian

    Supply and distribution of agricultural inputs

    • No. 52, Unit 8, Mansouri Alley, West Blvd., Arash Mehr St., Shahr Ara, Tehran, Iran
    • 86174105 (021) 98+
    • 86174209 (021) 98+
    • 86174365 (021) 98+
    • office@nafistradeco.com
    Chat with us on WhatsApp
    Close and go back to page

    Site traffic

    Today319
    Yesterday581
    This week3958
    This month2479
    Total151049

    • IP: 18.221.129.19
    2
    Online
    2024-05-05